De krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt is een uitdaging waar we niet omheen kunnen. McKinsey waarschuwt voor de mogelijke grote economische gevolgen als deze situatie niet verbetert. Er dreigt een tekort van maar liefst 1,4 miljoen werknemers als we niet nu actie ondernemen. Het is tijd voor gedurfde beslissingen: investeren in opleidingen, het omscholen van de beroepsbevolking en het aanmoedigen van de keuze voor productieve of maatschappelijk belangrijke beroepen. Kortom, een innovatieve en charismatische aanpak is noodzakelijk om onze economie dynamisch en concurrerend te houden.
Een alarmerende ontwikkeling: de groei van de arbeidsproductiviteit in Nederland zit in een dalende lijn. Tussen 2010 en 2022 hebben we een afname gezien van 1,3 procent naar 0,4 procent groei per jaar. Dit is gedeeltelijk te wijten aan verminderde R&D investeringen en de verschuiving van werk naar sectoren met lagere productiviteit. Het meest zorgwekkend is de stilstand in de publieke sector en de afname in de private sector.
De Nederlandse arbeidsmarkt staat voor een enorme uitdaging: als we niet snel de productiviteitsgroei verhogen, kan het personeelstekort oplopen tot maar liefst 1,4 miljoen mensen in 2030. Dit betekent bijna een verviervoudiging van de krapte. Een situatie die vraagt om innovatieve oplossingen, waarbij AI-technologie een sleutelrol kan spelen.
Technologische innovaties zoals automatisering, digitalisering en AI presenteren ons een ongekende kans om de arbeidsproductiviteit aanzienlijk te verbeteren. Door deze technologieën versneld te implementeren, kunnen we de productiviteitsgroei mogelijk verviervoudigen. Dit zou een verlichting van het personeelstekort van ongeveer 1,1 miljoen mensen in 2030 betekenen.
Met een versnelde adoptie van deze technologieën kunnen we tot 15 procent van het huidige werk vervangen. Dit biedt niet alleen ruimte voor groei, maar ook voor een herverdeling van de werkgelegenheid naar sectoren waar menselijke vaardigheden onmisbaar zijn.
In deze transitie is het essentieel dat we niet alleen kijken naar de technologie, maar ook naar de impact op de mensen achter de banen. Het is onze taak om een omgeving te creëren waarin iedereen kan meegroeien met de digitale transformatie.
De arbeidsmarkt is in transitie en vraagt om een nieuwe set vaardigheden. Omscholing en bijscholing zijn van cruciaal belang om te zorgen dat werknemers de juiste vaardigheden opdoen. Dit vraagt om een cultuuromslag en een mentaliteitsverandering. Een beroepsbevolking die continu in ontwikkeling is, is essentieel om de digitale transformatie bij te benen. Volgens McKinsey & Company moeten ons richten op de sectoren waar het tekort het grootst is, zoals de technische sector, de digitale en tech sector, en zorg en welzijn.
Volgens McKinsey & Company dringt de tijd gezien de omvang van de uitdagingen op de Nederlandse arbeidsmarkt. Zo hebben een ambitieus en breed gedragen actieplan nodig dat zich uitstrekt over de komende vijf jaar en daarna. Overheid, werkgevers, werknemersorganisaties, onderwijsinstellingen en het maatschappelijk middenveld moeten de handen ineenslaan, aldus het internationale consulting bedrijf.
Maar wat kun je als bedrijf zelf doen? Uiteraard investeren in (om)scholing en upskilling van de bestaande werknemers. Maar ook tijdelijk het team versterken is een mogelijkheid. Zelfstandigen zijn naast jong-professionals en studenten de eersten die zich nieuwe technologie eigen maken. Zij hebben een financiële stok achter de deur om relevant te blijven. Het inzetten van ZZP-ers als change agents in een team van vaste werknemers kan dus een goede strategie zijn om het adoptievermogen van het team te vergroten.